Voordat ik in 2014 naar Noors Lapland ging, las ik het boek Nooit meer slapen van Willem Frederik Hermans. Ik vond het beklemmend en werd er bepaald niet vrolijk van. Wel was het een boek dat me is bijgebleven. Nu is het verfilmd onder de naam Beyond sleep. Ik ging er meteen naartoe en zag vooral Noorse natuur en norse mensen.
Tip: hou je van Scandinavische filmhuisfilms? Bij Cinemember kun je een heleboel bijzondere films kijken wanneer jij dat wilt. Met een proefabonnement kun je het 2 weken gratis uitproberen.
- Heb je de gratis kalender met Scandinavische feestdagen al gedownload?
- Hier vind je nog meer gratis Scandinavische dingen en kortingsacties
- Hier vind je heel veel Scandinavische series en hier Scandinavische films
- Hier vind je Scandinavische romans
- Deze boeken over Scandinavische lifestyle en deze Scandinavische kookboeken vind je misschien ook wel leuk
Het verhaal
Even kort het verhaal, mocht je het boek niet kennen. De Nederlandse geoloog Alfred gaat met drie Noren op trektocht door Noors Lapland, op zoek naar bewijs voor een theorie waarmee hij wereldberoemd hoopt te worden. Hij blijkt echter veel minder in zijn element op de fjell dan zijn reisgenoten. Hij worstelt om hen bij te houden, gaat regelmatig onderuit, wordt gek van de muggen en zijn theorie bewijzen lukt al helemaal niet. Als hij dan ook nog eens zijn reisgenoten kwijtraakt, wordt het er allemaal niet beter op…
Om een idee te krijgen van de film en het verhaal, kun je hier alvast de trailer van Beyond sleep bekijken.
Trektocht als metafoor
We gaan niet allemaal op trektocht door Noors Lapland. Toch moest ik bij Alfreds ontberingen denken aan het drukke bestaan waar we allemaal wel eens mee worstelen. Of ken jij het niet? Zoveel moeite moeten doen om het tempo van de wereld om je heen bij te houden… Huis aan kant, werk op tijd af, sporten, gezond eten, belastingaangifte doen…
Hoe je ook je best doet, je ziet de anderen aan de horizon verdwijnen. Het lijkt hen allemaal geen moeite te kosten. En dan wordt er ook nog eens regelmatig geroepen dat we uit onze comfortzone moeten komen. Nou, dat doet Alfred wel. Maar of hij er nou zo gelukkig van wordt… Hij wilde gewoon graag stenen zoeken als bewijs voor zijn onderzoek. Maar daar komt hij niet eens aan toe. Al zijn energie gaat naar het proberen niet te ver achter te raken.
Op zoek naar houvast gaat hij tellen en rekenen. Voor hem geen mindfulness, mediteren of yoga om zich staande te houden onder stressvolle omstandigheden, maar stappen tellen, in gedachten de stenen van Stonehenge verplaatsen en de kathedraal van Trondheim bouwen.
Noorse natuur
En die Noorse natuur dan? Schitterend! De film maakte een oorverdovend verlangen in me los om daar te zijn. Niet af te zien en rond te trekken, zoals Alfred, maar gewoon te zijn.
Is het dan niet die natuur die Alfred kapotmaakt? Voor mijn gevoel niet. Natuur is in mijn beleving niet meedogenloos, maar vaak juist weldadig. Het zijn de mensen die meedogenloos zijn. Hoe was de tocht verlopen als de expeditieleden elkaar in het hart hadden gesloten? Als ze samen een plan hadden gemaakt, alle middelen en kennis met elkaar hadden gedeeld? Als ze echt met elkaar hadden gepraat, naar elkaar hadden omgekeken en voor elkaar hadden gezorgd? Dan is het daar toch gewoon heerlijk? (Oké, afgezien van de muggen dan.)
In plaats daarvan voelt Alfred zich ontzettend eenzaam in het ‘gezelschap’ van de anderen. Niet alleen kan hij ze niet bijhouden, ze praten ook nauwelijks met elkaar. Als ze met elkaar praten, praten ze negen van de tien keer langs elkaar heen. Alfred begint aardig door te draaien als hij alleen overblijft. Maar het gevoel van buitengesloten worden en in de maling genomen worden, dat gevoel van onderdoen voor de anderen, dat is tenminste weg.
Nooit meer lachen
“Waar lach je om?” vraagt Alfred als hij eindelijk op weg naar huis is aan het meisje naast hem in de bus. Ze weet het niet, ze lacht zomaar. Alfred lacht niet. Hij voelt zich alsof hij nooit meer zal lachen. De hele ervaring heeft hem flink beschadigd.
Ik hoop dat hij zijn comfort zone terugvindt, en mensen die hem niet laten stikken en bij wie hij niet voortdurend hoeft te knokken. Want die mensen zijn er gelukkig ook. Of je nu in Nederland bent, of in Noorwegen. Je moet soms alleen goed zoeken.
De foto’s achter Beyond sleep
Na al die overdenkingen tijdens en na het bekijken van de film heb ik ongelofelijk veel zin gekregen om het boek Nooit meer slapen opnieuw te lezen. En ik wil eindeloos op Literatuurmuseum.nl kijken naar de foto’s die Hermans maakte tijdens zijn eigen reis naar Noord-Noorwegen. Daarin herken je namelijk duidelijk passages uit het boek en scenes uit de film Beyond sleep (hier verkrijgbaar op dvd). Fascinerend!
Deze blogpost kan affiliatelinks bevatten. Als jij via zo’n link iets koopt of boekt, krijg ik een kleine vergoeding. Dit gebeurt anoniem en kost jou niets extra’s. Samenwerkingen en affiliatelinks stellen mij in staat om deze website te onderhouden en jou van informatie te blijven voorzien. Meer hierover lees je in mijn disclaimer/privacyverklaring.
Heerlijk boek. Een mooie toevoeging is De Noorse liefde van W.F. Hermans van Karin Anema.
Dank je voor de tip!
Heb het boek (nog) niet gelezen maar de film ga ik vanavond zien, ben er erg benieuwd naar. Vond je het een goede verfilming?
Jazeker. Natuurlijk gaan er wel dingen uit het boek verloren, maar ik vond het wel heel knap gedaan.