iittala teema

Iittala en Arabia: het mooiste aardewerk en glaswerk uit Finland

Het Finse merk Iittala ken je waarschijnlijk wel van het aardewerk en glaswerk. De naam is afkomstig van het Zuid-Finse plaatsje Iittala, waar in 1881 de glasfabriek werd geopend waarmee het allemaal begon. Het logo met de witte i in een rode cirkel van ontwerper Timo Sarpaneva is inmiddels wereldberoemd. In Helsinki bezocht ik het Iittala & Arabia Design Centre. En hoewel we al jarenlang Teema-servies in huis hebben, werd ik daar pas echt enthousiast over dit design uit Finland.

Iittala en Arabia Design Centre in Helsinki

Een kijkje in het productieproces

Op de begane grond van het Iittala en Arabia Design Centre is een winkel met vitrines die een kijkje bieden in het productieproces.

Iittala en Arabia Design Centre in Helsinki

Ik kon wel blijven kijken naar al die kleuren en patronen.

Iittala en Arabia Design Centre in Helsinki

En na het zien van dit…

Iittala en Arabia Design Centre in Helsinki

…smaakte dit kopje koffie in het naastgelegen café nog lekkerder.

Iittala en Arabia Design Centre in Helsinki

Verder zijn op de begane grond winkels gevestigd van andere designmerken. Ook was er een grappige expositieruimte waar kunstwerken waren gemaakt van scharen, pannen en serviesgoed.

Design Museum Arabia

Maar dat was nog niet alles. Op de negende verdieping van het gebouw is Designmuseo Arabia gevestigd, Daar kom je van alles te weten over Iittala en Arabia, de designs en designers. En je hebt er ook nog eens een mooi uitzicht op berkenbomen en houten huizen.

Iittala en Arabia Design Centre in Helsinki
Iittala en Arabia Design Centre in Helsinki

Het museum is niet groot, maar je ziet er wel ontzettend veel ontwerpen van Iittala en Arabia.  En je komt er meer te weten over de geschiedenis en filosofie achter dit Finse design.

Hou je van Scandinavisch design? Kijk dan zeker ook even op de website van Nordic Nest (met heel veel Scandinavische designmerken) en word gratis lid van de klantenclub. Je krijgt dan korting op je eerste bestelling en spaart punten bij elke bestelling. Daarnaast blijf je op de hoogte van de aanbiedingen die ze regelmatig hebben.

De filosofie van Iittala

Bij Iittala vinden ze dat creaties niet alleen mooi moeten zijn, maar ook multifunctioneel en combineerbaar. Daarbij moet de kwaliteit zo goed en het ontwerp zo tijdloos zijn, dat je je hele leven plezier kunt hebben van je Iitala-collectie. Niet alleen op zon- en feestdagen, maar gewoon elke dag! Je kunt bij Iitala dan ook servies kopen dat al 80 jaar in de collectie zit. En dat past dan weer heel goed in de huidige tendens om afscheid te nemen van de wegwerpcultuur en te kiezen voor duurzaamheid.

Van decoratief naar eenvoud

In eerste instantie werd in de glasfabriek in Iittala glas gemaakt net als op andere plekken. Op Iittala-servies uit het begin van de 20e eeuw zie je nog veel gedetailleerde beschildering. Daarna ging Iittala als een van de eerste bedrijven over van die decoratieve stijl naar de sierlijke eenvoud van functioneel Scandinavisch design.

De Aalto’s en Franck

In de jaren 30 en 40, toen het modernisme en functionalisme in opkomst was, legden de ontwerpers Alvar en Aino Aalto en Kaj Franck de basis voor het Iitala dat we nu kennen. Zij wilden vernieuwende, mooie en functionele gebruiksvoorwerpen maken voor iedereen. Geen geslepen kristal op tafel zoals toen gebruikelijk was, maar eenvoudig en modern glaswerk. Dat zie je in de ontwerpen die Iittala in de jaren 50 en 60 uitbracht.

Alvar en Aino Aalto: De eindgebruiker bepaalt hoe een object wordt gebruikt.

Alvar Aalto (1898-1976) is dankzij zijn meubels en woonaccessoires een van de grootste namen van Iittala. Maar hij is ook verantwoordelijk voor veel moderne architectuur in Helsinki en wereldwijd, zoals universiteiten, concertzalen, musea, bibliotheken en woningen. Alvar Aalto studeerde in 1921 als architect af aan de Technische Hogeschool van Helsinki en trouwde in 1924 met Aino Marsio, die ook architect was. Al in de vroege jaren dertig werd Aalto’s werk buiten Finland tentoongesteld, onder andere in het Museum of Modern Art in New York.

Vloeiende lijnen uit de natuur

Natuur speelde een belangrijke rol in de ontwerpen van Alvar Aalto. Hij wilde het glas ‘bevrijden’ van zijn geometrische vorm en de vloeiende lijnen en bewegingen van de natuur meegeven (met behoud van de functionaliteit natuurlijk). Een goed voorbeeld hiervan zijn de vazen van Aalto: hun golvende ontwerp met vloeiende, bijna bewegende lijnen is gebaseerd op de Finse meren. Deze Savoy-vaas trok veel bekijks op de Wereldtentoonstelling van 1930 in New York en zit nog steeds in de collectie.

Iittala en Arabia Design Centre in Helsinki

Alle vazen worden met de mond geblazen, zodat ze allemaal uniek zijn. Bij de productie zijn zeven verschillende vaklieden betrokken, die allemaal een jarenlange specialistische opleiding hebben gevolgd. Ze werken nauw samen met de designers. Al met al kost het maken van een vaas 30 uur, verdeeld in 12 stappen. Dat verklaart meteen waarom de producten van Iittala niet goedkoop zijn.

Kaj Franck: Kleur is de enige decoratie die we nodig hebben.

Kaj Franck (1911-1989) was professor aan de Kunst- en Designacademie in Helsinki en is verantwoordelijk voor het Teema-servies waarvan wij hier thuis bekers en borden hebben. Dit servies was betaalbaar, omdat het in series kon worden geproduceerd.

Rust vinden in een wereld die maar doordraait Magnus Fridh
Thee uit een Teema-beker

De nadruk ligt bij Teema op de basisvormen (cirkel, vierkant en driehoek), verhoudingen en eenvoud. Kaj Franck werd er wereldberoemd mee en er is dan ook een prestigieuze Finse designprijs naar hem vernoemd.

iittala teema
Teema-bord: om elke dag van te eten, maar ook mooi voor onder een taart

Taika van Klaus Haapaniemi

Een laatste naam die ik nog wil noemen is die van Klaus Haapaniemi – de naam achter het serviesgoed Taika. Taika is het Finse woord voor magie en het design is dan ook sprookjesachtig met juist wel veel gedetailleerde versieringen. Een wereld van verschil als je het vergelijkt met Teema – maar wel mooi te combineren!

 Woonaccessoires van Iittala

Inmiddels maakt Iittala trouwens meer dan servies, zoals krukken, bijzettafels, dienbladen en textiel.

Mijn persoonlijke favorieten

Zoals je op de plattegrondjes in deze blopost over wandelingen door Helsinki kunt zien, ligt het Iittala & Arabia Design Centre niet in het centrum van Helsinki. Maar het is wel makkelijk bereikbaar met de tram. Ik zou je dan ook zeker aanraden om het te bezoeken als je geïnteresseerd bent in Scandinanisch design. Ik ben er in ieder geval erg enthousiast van geworden en heb nu een heel Iittala-verlanglijstje. Dit zijn mijn favorieten:

Wat vind jij mooi van Iittala?

Deze blogpost kan affiliatelinks bevatten. Als jij via zo’n link iets koopt of boekt, krijg ik een kleine vergoeding. Dit gebeurt anoniem en kost jou niets extra’s. Samenwerkingen en affiliatelinks stellen mij in staat om deze website te onderhouden en jou van informatie te blijven voorzien. Meer hierover lees je in mijn disclaimer/privacyverklaring.

Sandra van Bijsterveld
Sandra van Bijsterveld

Leuk dat je er bent! Mijn naam is Sandra van Bijsterveld. In 2013 begon ik met bloggen en inmiddels doe ik dat fulltime. Op Scandinavisch Leven deel ik mijn liefde voor Scandinavië met je. Je vindt er leuke manieren om een beetje Scandinavië in huis te halen, zoals spannende boeken en series, Scandi-lekkers, mooi design en fijne kleding en verzorgingsproducten. Op andere websites blog ik over onze vakanties in Nederland, Noord- en Oost-Europa.

3 reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ik ga akkoord met het privacybeleid.