Alles over schaatsen in Zweden: van het Runnmeer tot Stockholm

Ik hou van schaatsen en buiten schaatsen op natuurijs is toch wel het allermooiste. Wat lijkt het me heerlijk om over de Zweedse meren te glijden! 

• Dit is mijn Top 10 favoriete plekken in Zweden en hier vind je mijn e-boek met tips voor als je voor het eerst naar Zweden gaat
• Hier vind je mijn tips voor de beste route naar Zweden
• Deze pagina staat vol tips over wat je allemaal kunt doen in Zweden
• Hier vind je volop adresjes om te overnachten in Zweden
• Op deze pagina verzamel ik reizen naar Zweden van verschillende reisorganisaties en hier vind je actuele kortingen en gratis extra’s
• Hier vind je reisgidsen en wandelgidsen voor Zweden en dit is wat wij altijd meenemen als we gaan kamperen in Zweden
• Tot slot: hier zijn mijn tips m.b.t. muggen in Zweden

Lang schaatsseizoen

Het seizoen is lang en zeker: waar wij wachten op ijs, plannen de Zweden hun schaats- en sneeuwevenementen gewoon. Maar schaatsen in Zweden gaat niet om wedstrijden en hoeveel kilometer je al hebt geschaatst. Schaatsen in Zweden is eropuit trekken, de natuur in. Schaatsend èn wandelend, want dankzij de kluunschaatsen (een soort comfortabele laarsjes waar je de ijzers makkelijk op en af klikt) kun je net zo makkelijk de kant op. Het gaat niet om hoe snel of hoe ver, het gaat om de natuurbeleving. En laat die manier van sporten nou precies bij ons passen!

Kenner: Fred Geers van Nordic Skating Center

Tijdens Scandinavië-XL gingen we met de kinderen naar de lezing van Fred Geers over schaatsen in Zweden. Hij is in Nederland dé deskundige op het gebied van schaatsen in Zweden en heeft heel veel informatie op zijn websites Nordic Skating Center, Nordic Winter en Nordview staan. Ik dacht dat een uur luisteren misschien wel wat lang zou zijn voor de kinderen en had ze geadviseerd om een boekje mee te nemen, zodat ze zouden kunnen gaan lezen als ze het saai vonden. Die boekjes hebben ze niet nodig gehad: ze hebben het hele uur lang geboeid geluisterd, mede dankzij de aansprekende vertelwijze en de prachtige schaatsfoto’s van Fred Geers. Sindsdien weet ik het zeker: het zou een geweldige ervaring zijn om dit als gezin te doen. Maar hoe pakken we dat aan?

Hoe kom je in winters Zweden?

Laten we beginnen bij het begin: hoe komen we er? Hoewel je natuurlijk op veel meer plekken kunt schaatsen, is de bekendste plek om te gaan schaatsen in Zweden waarschijnlijk wel Dalarna. Ik heb in Google Maps even gekozen voor Falun als bestemming en Enschede als vertrekpunt. De afstand is dan zo’n 1363 kilometer.

Je kunt natuurlijk met het vliegtuig naar Stockholm gaan en een auto huren. Het is dan nog zo’n drie uur rijden. Maar je kunt ook een rechtstreekse trein nemen vanaf vliegveld Stockholm Arlanda naar Falun.

Ga je het hele stuk rijden met eigen auto, dan kun je het beste naar Kiel in Noord-Duitsland (400 kilometer van Enschede) rijden. Daar rij je dan ‘s avonds de veerboot op voor een overtocht van 9,5 uur terwijl jij eet (de Stena Scandinavica en de Stena Germanica hebben een Scandinavisch buffet – altijd goed natuurlijk) en slaapt. Na aankomst in het Zweedse Göteborg is het nog zo’n vijf uur rijden naar Falun.

Wil je alles weten over wintersport in Zweden? In dit Stralend Zweden Magazine – Wintersport in Zweden vind je al onze ervaringen en tips bij elkaar, inclusief hoe je er komt, wat je moet plannen en meenemen en de fijnste accommodaties en wintersportgebieden. Om het boeken makkelijk te maken, vind je hier wintersportreizen naar Zweden van verschillende aanbieders bij elkaar.

Autorijden in winters Zweden

Autorijden in winters Zweden is trouwens dankzij goed onderhouden wegen geen probleem, maar denk wel aan je winterbanden en een iets lagere gemiddelde afstand die je per uur kunt afleggen. En wees bedacht op overstekende elanden en (in het noorden) rendieren!

Waar kun je schaatsen in Zweden?

Fred Geers maakte ons erop attent dat ze in Zweden niet alleen vaker en langer ijs hebben dan wij, maar ook vaker (en meer) sneeuw. Dat is leuk voor skiën en sleeën, maar minder goed nieuws als je voor het schaatsen komt. Maar ook zonder sneeuw is natuurijs al grilliger dan het kunstijs waaraan we in Nederland noodgedwongen gewend zijn. Het is ruwer en wordt behalve geveegd dan ook wel geborsteld, geschaafd en gedweild. Als schaatser kun je stokken gebruiken om wat meer vaart te krijgen als het ijs ruw is. Schaatsen gaat dan een beetje op langlaufen lijken. Ook ligt het ijs in Zweden lang en dat heeft invloed op de kwaliteit van het ijs. De zon schijnt erop, het water stroomt eronderdoor, de wind blaast eroverheen… Kortom, ijs dat zo lang ligt heeft gewoon te maken met slijtage.

Sneeuw en slijtage kunnen er dus voor zorgen dat het van nature toch al grillige natuurijs niet altijd en overal even geschikt is voor schaatsers. Voor de beste schaatsomstandigheden kun je het beste de schaatsprojecten opzoeken waar een baan wordt onderhouden. Actuele info over de toestand van het ijs in Zweden vind je Nordic Skating Center.

Let op: je kunt ook schaatsen in Zweden voor het goede doel. Kijk maar eens bij de Skate4Air Daylight Challenge.

Schaatsen in Dalarna

Zoals ik al aangaf is de bekendste schaatsplek waarschijnlijk Dalarna. Topper in Dalarna is het Runnmeer bij Falun en Borlänge – vandaar dat ik Falun als bestemming had gekozen. In het enorme Runnmeer liggen 80 eilandjes om op te pauzeren en er staan vakantiewoningen en hotels omheen vanwaar je zo het ijs op stapt. Op het Runnmeer vindt ook elk jaar de Runn Winter Week plaats. Het meer heeft de langste geveegde ijsbaan van Europa met routes van 10 tot wel 50 kilometer.

Andere plaatsen om te schaatsen in Dalarna zijn:

• Flosjön (Dala/Floda)
• Brunnsjön (Hedemora)
• Pråmleden (voormalige scheepsroute met start of finish in Stjärnsund)
• Ljustern (Säter)
• Siljan-meer (Mora)
• Orsasjön (Mora/Orsa)

Schaatsen in de rest van Zweden

Schaatsen in Zweden kan natuurlijk ook buiten Dalarna. Vanuit Stockholm worden schaatsexcursies aangeboden van een eerste kennismaking voor wie nog nooit op natuurijs heeft gestaan, tot tochten van meerdere dagen. Je schaatst dan bijvoorbeeld in de Stockholm-archipel, of wordt naar zo’n mooi Zweeds meer gebracht. De gidsen hebben er een goede neus voor om het beste ijs van het moment te vinden voor hun schaatstours. Jij hoeft alleen maar een vliegticket + hotel in Stockholm te regelen en online je schaatsexcursie te boeken.

Tip: wil je je laten rondleiden door een local die alle bekende en onbekende pareltjes in Stockholm kent? Dat regel je heel makkelijk via With Locals. Je kunt zelf kiezen welke gids je graag wilt hebben en verder zijn deze privérondleidingen ook helemaal aan te passen aan jouw wensen. Wandelen, fietsen, proeven – het kan allemaal!

Kijk ook eens op de website van Zweeds Schaatsavontuur. Bij zo’n Zweeds schaatsavontuur vlieg je met alleen je tandenborstel en een schone onderbroek (nou ja, bij wijze van spreken dan) naar Stockholm of Linköping. Daar stap je in een busje en word je naar een plek gebracht waar het ijs op dat moment optimaal is. Je uitrusting krijg je ter plekke uitgereikt.

Veilig schaatsen in Zweden

Schaatsen op natuurijs betekent ook denken aan de veiligheid. Je kunt bijvoorbeeld onderweg door het ijs zakken en geblesseerd raken en dan is er niet direct een EHBO-post in de buurt zoals op de baan. Dat is niet leuk om aan te denken, maar wel belangrijk om bij stil te staan. In Nederland hebben we ijsclubs die groen licht geven als het ijs veilig is, maar in Zweden ben je echt zelf verantwoordelijk.

Nou weten veel Zweden gelukkig erg veel van ijs: dat is ze met de paplepel ingegoten. Kinderen krijgen schoolschaatsen zoals wij schoolzwemmen kregen en er wordt geoefend wat je moet doen als je in een wak terechtkomt. Omdat voorkomen beter is dan genezen, kunnen Zweden zwak ijs herkennen en weten ze hoe ver je op zwak ijs uit elkaar moet schaatsen en hoe hard. Zweden zijn zelfs zulke ijskenners dat ze allerlei verschillende soorten ijs onderscheiden en daar aparte namen voor hebben, zoals knäckebröd-ijs.

Het veiligste is dus om met zo’n Zweedse kenner op pad te gaan – schaatsen met een gids dus. Dan kun je ook niet verdwalen op die enorme Zweedse meren. Verder kun je denken aan de volgende dingen om veilig te gaan schaatsen in Zweden:

• Volg altijd de veiligheidsinstructies op en ga niet schaatsen als de baan gesloten is
• Draag kleding in (drie) laagjes
• Draag een zonnebril of sneeuwbril tegen sneeuw, wind en zon
• Neem iets mee om op te zitten
• Neem een thermosfles met iets warms te drinken mee
• Neem iets te eten mee (om je bloedsuikerspiegel op peil te houden)
• Draag een helm, kniebeschermers en handschoenen
• Neem droge kleding mee (waterdicht verpakt)
• Neem een mobiele telefoon mee (waterdicht verpakt)
• Gebruik een schaatsrugzak met heupband (die werkt als reddingsvest)
• Laat kinderen een echt reddingsvest dragen
• Neem ijspriemen (om zelf uit een wak te komen), een reddingslijn (om anderen te helpen) en eventueel een peilstok mee
• En tot slot heel belangrijk: ga nooit alleen en laat achterblijvers weten wat jullie plannen zijn

Meer informatie over schaatsen op natuurijs vind je op Natuurijswijzer en op de eerder genoemde websites van Fred Geers.

Ook in de winter naar Zweden? Hier vind je een overzicht van winterreizen van verschillende reisorganisaties.

Deze blogpost kan affiliatelinks bevatten. Als jij via zo’n link iets koopt of boekt, krijg ik een kleine vergoeding. Dit gebeurt anoniem en kost jou niets extra’s. Samenwerkingen en affiliatelinks stellen mij in staat om deze website te onderhouden en jou van informatie te blijven voorzien. Meer hierover lees je in mijn disclaimer/privacyverklaring.