Typisch Servisch eten doe je – als het even kan – bij de Serviërs thuis

Typisch Servisch eten en drinken kom je natuurlijk in heel Servië tegen. Net als het land zelf is de menukaart in Servische restaurants vaak een verzameling invloeden uit het westen (het vroegere Oostenrijks-Hongaarse rijk) en het oosten (het vroegere Ottomaanse rijk). Zo komt het dat je bijvoorbeeld palačinke (Palatschinken oftewel pannenkoekjes) op de kaart ziet staan, en štrudla (Strudel) – die dan wat het deeg betreft weer erg aan baklava doet denken.

• Dit is mijn top 10 favoriete plekken in Servië
• Hier vind je tips over wat je kunt doen in Servië
• Kijk hier voor adresjes om te overnachten in Servië
• Lees hier over de mogelijke routes naar Servië
• Hier verzamel ik mooie reizen naar Servië van verschillende reisorganisaties en hier actuele kortingen en gratis extra’s

Wat is typisch Servisch eten?

Servië heeft veel vruchtbare grond en is rijk aan groente, fruit en andere natuurproducten zoals honing. Het land is bijvoorbeeld wereldwijd een van de grootste exporteurs van frambozen. Logisch dat de Serviërs gewend zijn hier volop gebruik van te maken. In de oogsttijd legt iedereen een voorraad aan en bereiden families samen grote hoeveelheden van typisch Servische gerechten en dranken. Langs de weg staan dan groentekraampjes met enorme aubergines en paprika’s. Biologisch is hier niet iets waar je naar moet zoeken, maar eerder standaard.

Behalve al dat fruit en al die groenten vormen vlees van de gril en (witte) kaas een belangrijk onderdeel van de Servische keuken. Koude hapjes zoals sir (kaas), kajmak, šunka (ham) of pršut (proscuttio) kunnen eigenlijk elk moment van de dag op tafel komen. Vraag je om koffie, dan is dat vaak Turkse koffie, soms ingeschonken vanuit traditionele kannetjes. Wil je liever geen koffieprut onder in je kopje, vraag dan om een Nescafé, espresso of cappuccino.

Eten bij locals

Wat mij betreft de leukste manier om te proeven van de Servische keuken is door te gaan eten bij locals. Tijdens mijn wandelingen in Servië schoof ik twee keer aan bij mensen die (voor onze begrippen) erg afgelegen woonden. Dat was een ontzettend leuke ervaring.

Gasten worden in Servië traditioneel verwelkomd met warme stukjes zelfgebakken brood (pogača), die je in een kommetje zout kunt dopen.Het kan ook zijn dat je wat slatko (ingemaakt fruit) of honing krijgt met een glas bronwater. Maar in mijn geval was het steevast de rakija die als eerste op tafel kwam. Dat is een brandewijn die van verschillende soorten fruit kan worden gemaakt: als hij van pruimen wordt gemaakt, heet hij šljivovica, bij abrikozen kajsijevača en bij peer vilijamovka. Er bestaat ook rakija van kruiden (stomaklija) en honing (medovača). Vind je het alcoholpercentage van ca. 30-50 procent iets te veel van het goede, dan kun je vaak ook heerlijke zelfgemaakte limonade krijgen.

Aanschuiven bij Božena en Stanimir in Jagoštica

Op mijn eerste lunchadres, in Jagoštica, werd ik verwend door Božena en Stanimir. Stel je even voor: dit echtpaar op leeftijd woont in een huisje waar wel stromend water is, maar geen wc.

Die bevond zich aan de rand van het erf en bestond uit een gat in de grond met een plank erboven, waarop wel een plastic wc-bril was gemonteerd. Het klinkt misschien niet meteen aantrekkelijk, maar wat was het bijzonder om op zo’n plek te zijn waar de tijd stil leek te hebben gestaan!

Ik waste mijn handen en wilde mijn wandelschoenen uittrekken, maar daar wilde Božena niets van weten. Ik moest maar gewoon aan tafel gaan zitten. Daar keek ik om me heen en kreeg ik zelf ook het idee dat de tijd stilstond. Ik vergat op de klok te kijken en raakte mijn gevoel voor tijd helemaal kwijt. Heerlijk!

Zodra ik had plaatsgenomen aan tafel, kwam de zelfgemaakte rakija op tafel. Živeli (proost)! Stanimir wilde maar al te graag blijven bijschenken, maar voor mij is één zo’n glaasje genoeg – zeker als ik nog een pittige wandeling voor de boeg heb.

Vervolgens werd de tafel vol gezet met allerlei lekkers: soep, brood, salade met de lekkerste tomaten die ik tijden had geproefd, hartige taart en kajmak (een zuivelproduct van het ‘vel’ van verwarmde melk) gemaakt van melk van dezelfde ochtend. Het smaakte allemaal prima. Als toetje was er ook nog gebak, maar toen was ik inmiddels zo onthaast dat ik ben vergeten er een foto van te maken…

Na de lunch zat ik nog even lekker in het zonnetje, met om me heen schapenwol die aan de waslijn te drogen hing, tsjirpende krekels en rondscharrelende kippen. Toen ik eindelijk afscheid nam om mijn wandeling af te maken, begon de zon al achter de bergen te zakken. Dit is echt zo’n plek waar je eigenlijk niet weg wilt.

Lunchen bij de familie Matić in Gornje Košlje

Tijdens mijn volgende wandeling lunchte ik bij een gezin: vader en moeder Tijomir en Gordana met hun zoontje en oma. Vooral het jongetje, Grozdomir, heeft indruk om me gemaakt. Hij moet elke dag een uur heen en een uur terug lopen naar school. Daar zit hij met maar vier kinderen – en in zijn leeftijdsgroep is hij de enige. Zijn zussen wonen al in de stad om te studeren. Grozdomir was zo blij met het gezelschap van het groepje wandelaars waarmee ik op pad was, dat hij de hele tijd met een grote glimlach op zijn gezicht rondliep. Hij schonk de glazen vol, ving geitjes om ze te laten zien en was helemaal in zijn element tijdens een potje voetbal na het eten.

Tijomir, de vader des huizes, zorgde voor de rakija. Grozdomir schonk de vlierbloesemlimonade in terwijl zijn oma Živana toekeek. Daarna kwam er een heerlijke aardappelpuree met rozemarijn op tafel, en kip en varkensvlees in eierbeslag. En brood, salade, sir en kajmak natuurlijk.

Deze keer lette ik beter op bij het dessert. Alsof de koekjes (vanilice) nog niet genoeg waren, kwam er ook nog eens appelgebak op tafel.

Tip: als je alles wilt proeven, neem dan kleine beetjes, want licht is de Servische keuken bepaald niet.

Ook lunchen bij locals?

De Serviërs staan bekend om hun gastvrijheid. Als je gaat wandelen in Servië, is de kans dan ook best groot dat je, als je onderweg aan de praat raakt, iets te eten of te drinken krijgt aangeboden. Maar zo’n complete lunch hebben ze natuurlijk niet altijd klaarstaan. Daarom zou ik je zeker aanraden om te gaan wandelen met een gids, die zo’n lunch onderweg van tevoren voor je kan afspreken. Zelf was ik op pad met Ivan van Wild Serbia, waar je wandelingen met deze lunches kunt boeken.

Huiskamerrestaurant Usput

Wil je in een huislijke sfeer Servisch eten, maar heb je geen mogelijkheid om echt bij een gezin thuis te gaan eten? Dan is een kleinschalig huiskamerrestaurant een goede oplossing. Ik at bijvoorbeeld in restaurant Usput bij de stad Valjevo.

Eerst werd er gevraagd wat voor rakija ik wilde: sterke van pruimen of ‘meisjesrakija’ van frambozen. Dat leek me wel een goede keuze. Ook hier besloot ik het maar bij één glaasje te houden en schakelde ik daarna over op de zelfgemaakte limonade met limoen en kruiden. Al gauw kwamen er twee grote schalen soep op tafel: rundvleessoep en spinaziesoep.

De gebruikelijke stukjes brood, kajmak en vleeswaren werden hier vergezeld door bruschetta.

Het hoofdgerecht bestond uit stoofvlees met aardappels.

En als dessert was er platte cake met kersen en poedersuiker.

‘Ethno village’ Vrhpolje

Een andere manier om te proeven van de traditionele Servische keuken is in een ‘ethno restaurant’ of ‘ethno village’. Dat zijn plekken waar het gevoel van ‘de goede oude tijd’ wordt opgeroepen, onder andere met traditionele gerechten. Tijdens mijn wandelreis naar Servië verbleef ik één nacht in ‘ethno village’ Vrhpolje. ’s Avonds at ik hier soep met brood en vis met aardappelsalade. Een Servisch biertje smaakte er prima bij.

Na een nachtje slapen in een traditionele houten berghut kreeg ik bij het ontbijt behalve plakjes kaas en vlees ook een soort oliebollen: uštipci. Dat was even een verrassing 🙂 Er zaten geen krenten of rozijnen in, maar je kon ze eten met jam en/of kajmak. En oh ja, ik kreeg een stukje Turks fruit bij mijn Turkse koffie.

Eet smakelijk!

Je ziet het – behalve een stedentrip Belgrado, kloosters en ongerepte natuur valt er in Servië ook op het gebied van eten en drinken van alles te ontdekken. Ik zou zeggen goede reis alvast en eet smakelijk – priatno!

Had je deze video van mijn wandelvakantie in Servië al gezien?

Ik werd uitgenodigd om Servië te bezoeken voor Stralend Servië.

Deze pagina kan affiliatelinks bevatten. Als jij via zo’n link iets koopt of boekt, krijg ik een kleine vergoeding. Dit gebeurt anoniem en kost jou niets extra’s. Samenwerkingen en affiliatelinks stellen mij in staat om deze website te onderhouden en jou van informatie te blijven voorzien. Meer hierover lees je in mijn disclaimer/privacyverklaring.