Zweeds boek Een opgeruimd gezin: van frustratie naar flow met lean@home

Het huishouden is hier altijd een ondergeschoven kindje geweest. Ik werk thuis en ga als echte workaholic gewoon veel liever aan het werk dan aan het huishouden. Toch kon ik het nog wel redelijk bijhouden. Tot ik in korte tijd naar de andere kant van het land verhuisde, waar we twee huishoudens samenvoegden en vlak achter elkaar twee keer gezinsuitbreiding kregen. Toen wist ik eerlijk gezegd echt niet meer hoe ik de rommel weer onder controle kon krijgen. Nu de kinderen groter zijn, gaat het steeds beter. Toch kunnen we nog wel wat hulp gebruiken. Ik was dan ook erg benieuwd naar het boek Een opgeruimd gezin (Från frustration till flow med lean@home) van de Zweedse schrijfster Eva Jarlsdotter. Zouden we met lean@home echt van frustratie naar flow kunnen gaan?

• Heb je de gratis kalender met Scandinavische feestdagen al gedownload?
• Hier vind je nog meer gratis Scandinavische dingen en kortingsacties
• Hier vind je heel veel Scandinavische series en hier Scandinavische films
• Hier vind je Scandinavische romans
• Deze boeken over Scandinavische lifestyle en deze Scandinavische kookboeken vind je misschien ook wel leuk

Over Eva Jarlsdotter

Eva Jarlsdotter woont in Stockholm met haar man Mattias en haar drie kinderen Vendela, Tuva en Samuel. Ze vertelt in het boek best veel over zichzelf: bijvoorbeeld hoe ze tegen een burn-out aan zat, maar nu (dankzij lean@home) tijd heeft om fanatiek hard te lopen en haar trilogie te schrijven. Dat maakt het boek lekker toegankelijk: de Eva in het boek is geen goeroe, ze is gewoon een vrouw die haar eigen behoeften, haar gezin en haar werk probeert te combineren, zoals zo velen van ons. Maar inmiddels is ze ook bestsellerauteur, consultant en spreker die mensen inspireert om lean@home toe te passen om thuis rust & flow te creëren.

De 7 simpele stappen van lean@home

Een opgeruimd gezin omschrijft dus de methode lean@home, een combinatie van Zweeds minimalisme en Japanse wijsheid. Dat gebeurt aan de hand van de pijlers van het bij veel bedrijven al helemaal ingeburgerde lean:

• Stromen: wat gebeurt er tussen het ontstaan van een behoefte en het vervullen daarvan? Is het proces een doorlopende lijn, of lijkt het meer op een draad die in de knoop zit?
• Kaizen: doorlopende verbeteringen. Lean@home is geen kwestie van een week of maand hard aan de slag en dan ben je klaar. Er zijn altijd stromen die beter kunnen en er duiken altijd wel nieuwe knelpunten op. Dat geeft ook niet, als je problemen maar ziet als kansen op verbetering.
• Muda: (het tegengaan van) verspilling. Hoeveel tijd verspil je met zoeken naar spullen die je niet op hun plek hebt teruggelegd? Hoeveel eten gooi je weg omdat je je maaltijden niet optimaal plant? Of (om in kansen te spreken): hoeveel tijd en geld kun je besparen en hoeveel duurzamer kun je leven als je het een beetje anders aanpakt?
• Kanban: het visuele planbord waarop de draad van processen zichtbaar wordt. Kanban-overleggen zorgen ervoor dat iedereen actief deelneemt aan een optimaal verloop en dat niet één iemand de regie op zich neemt en zich overbelast voelt.
• Seiri: sorteren. Hiermee kun je vertraging en andere soorten van verspilling voorkomen – en het leeft gewoon prettiger dan in rommel en chaos. Seiri maakt samen met seitin (structureren), seiso (schoonmaken), seiketsu (standaardiseren) en shitsuke (standhouden) deel uit van 5S.
• Hansei: reflectie, leren van fouten. Sta regelmatig stil bij wat goed gaat, en wat beter kan. Wat heb je vandaag gedaan om een stapje verder van frustratie naar flow te komen?
• Muri: zorg ervoor dat geen individu binnen de organisatie overbelast raakt (dus verdeel de taken in het gezin eerlijk).

Hoe is het nu bij ons thuis?

Eerlijk gezegd werd ik meteen geïnspireerd door het boek, maar ook een beetje ongeduldig. De schrijfster neemt uitgebreid de tijd om te omschrijven wat er bij haar thuis allemaal fout ging en wat de gedachten achter de onderdelen van lean@home zijn. Dat is ook nuttig, want om dingen te veranderen moet je herkennen wat er fout gaat en als je snapt waarom je dingen doet, is het makkelijker om ze consequent door te voeren. Maar ik dacht alleen maar: kom op met die 7 stappen – en dan het liefst in de vorm van een praktisch stappenplan!

Werkboek lean@home

Het uiteindelijke stukje met praktische tips om zelf mee aan de slag te gaan, bleek maar kort te zijn. Ik miste iets van een puntsgewijs stappenplan. Er zou zo een werkboek bij dit boek gemaakt kunnen worden, waarin je kunt noteren welke stromen je wilt veranderen en welke stappen je daarvoor gaat zetten.

Dat er relatief weinig aandacht is voor de praktische toepassing van alles wat eerst uitgelegd wordt, kun je ook wel zien aan de inhoudsopgave: Hoofdstuk 1 gaat over de oude situatie bij Eva thuis. De hoofdstukken 2, 3 en 4 gaan over Hoe het allemaal begon in Japan, Wat is lean en Wat is lean@home. In hoofdstuk 5 t/m 11 worden de principes Stromen, Kaizen, Kanban, Seiri, Hansei, Mura en Muri uitgelegd en in hoofdstuk 12 beschrijft Jarlsdotter de resultaten bij haar thuis na een jaar lean@home.

Voor de hoofdstukken 13 en 14 (Lean@home bij jou thuis en Op gang komen: eenvoudige tips) zijn slechts de laatste 10 bladzijden van het boek gereserveerd. Die bestaan vrijwel volledig uit doorlopende blokken tekst, zonder afbeeldingen of schema’s zoals die elders in het boek wel te vinden zijn. Daar had wat mij betreft meer in gezeten.

Onze vorderingen

Toch hebben wij hier thuis al veel aan het boek gehad. Ik had (gelukkig) toch al te weinig geduld om te wachten tot die laatste hoofdstukken. Al aan het begin van het boek begon ik vooruit te bladeren in het boek, op zoek naar praktische tips om mee aan de slag te gaan. Al gauw stond onze eigen versie van Eva’s weekschema van bladzijde 104 op ons whiteboard in de woonkamer. Ik las over het belang van participatie en besefte opeens dat ik niet in mijn eentje hoef te bedenken wat we de hele week zullen eten en wat er dus voor boodschappen besteld moeten worden. Dat doen we nu samen tijdens een brainstorm op zondag.

Het nadenken over wat ik anders zou willen en hoe ik onnodig werk kan voorkomen door stromen te optimaliseren heeft ervoor gezorgd dat ik nog meer gemotiveerd ben geraakt om ons huis nog fijner te maken – stapje voor stapje. Want, zo zegt Jarlsdotter ook: het is nooit af, het is een doorlopend proces (denk maar aan kaizen). Maar het voelt nu alsof we op de goede weg zijn. Hoewel niet alle frustratie weg is, is de flow regelmatig voelbaar. Een succes dus!

Een opgeruimd gezin – Van frustratie naar flow van Eva Jarlsdotter (ISBN 9789021572864) is een uitgave van Kosmos Uitgevers, heeft 176 pagina’s en kost € 20 (of € 9,99 als e-book). Het is vertaald (helaas niet direct vanuit het Zweeds, maar vanuit het Engels) door Janke Greving.

Deze blogpost kan affiliatelinks bevatten. Als jij via zo’n link iets koopt of boekt, krijg ik een kleine vergoeding. Dit gebeurt anoniem en kost jou niets extra’s. Samenwerkingen en affiliatelinks stellen mij in staat om deze website te onderhouden en jou van informatie te blijven voorzien. Meer hierover lees je in mijn disclaimer/privacyverklaring.