Onze eerste stop tijdens ons weekendje Berg en Dal was het Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945. We stapten er zonder duidelijke verwachtingen binnen en kwamen diep onder de indruk weer naar buiten. Een museum dat kinderen 20 minuten lang aandachtig kan laten stilzitten, verdient wat mij betreft een dikke plus. De reden dat dit museum zo’n indruk op ons maakte, was volgens mij de link met de hedendaagse realiteit. Het Nationaal Bevrijdingsmuseum brengt de oorlog en bevrijding dichtbij en dat raakt je.
- Hier vind je de mooiste natuurhuisjes in Gelderland
- Of ga kamperen bij de boer in Gelderland
- Voordelig weg in Nederland? Kijk hier!
Hartelijke ontvangst
Het eerste dat opviel, was de hartelijke ontvangst bij de ingang. Een vriendelijke mevrouw (de kinderen noemden haar later die dag nog expliciet) legde ons uit wat we konden verwachten. Het bevrijdingsmuseum is verdeeld in drie delen, die duidelijk van elkaar te onderscheiden zijn door de kleur van de wanden:
- Rood is de kleur van angst en gaat over de jaren voor de oorlog en de oorlogsjaren zelf: hoe raakten we onze vrijheid kwijt?
- Blauw is de kleur van lucht en water en gaat over de bevrijding: hoe kregen we onze vrijheid terug?
- Groen: de vrijheid is hersteld en het is tijd om te herdenken, verwerken, herbouwen en de vrijheid te beschermen door middel van een verenigd Europa.
De verschillende (delen van) wanden zijn genummerd, zodat je makkelijk de route door het museum kunt vinden. Voor kinderen tussen de 7 en 12 jaar is er een speurtocht die bij bepaalde nummers een vraag stelt. Onze kinderen van 10 en 11 gingen er enthousiast mee aan de slag, maar raakten eigenlijk al zo snel onder de indruk van het museum dat ze de vragen helemaal vergaten.
Rode gedeelte van het bevrijdingsmuseum
Het rode gedeelte van het museum is namelijk best heftig, ook al hebben onze kinderen de leeftijd dat ze heus wel al het een en ander over de oorlog weten. Maar ze hebben ook de leeftijd om steeds dieper na te denken over dingen als geschiedenis en politiek. Dan komt het best hard binnen (ook bij mij trouwens) dat de ellende van de Tweede Wereldoorlog gewoon begon met een partij die gebruikmaakte van een financiële crisis met veel werkloosheid om zieltjes te winnen. Dat zieltjes winnen gebeurde vooral door het ‘eigen volk’ voorop te stellen (‘maak Duitsland weer groot’) en door bepaalde bevolkingsgroepen aan te wijzen als zondebokken (profiteurs, gelukszoekers, noem het zoals je wilt). Klinkt griezelig bekend toch? Het enige dat bij sommige politieke figuren van dit moment nog ontbreekt, is een vast handgebaar als groet.
En zo liep het dus steeds verder uit de hand. Op een kaart is te zien hoe Hitler landjepik speelde, soms onder het mom van argumenten als: “Daar wonen zoveel Duitsers, dat hoort eigenlijk gewoon bij Duitsland” (klinkt alweer bekend). Bij het gedeelte over de Kristallnacht is mijn jongste al zo ontzet, dat hij fluisterend vraagt: “Waarom hebben ze het de Kristallnacht genoemd? Dat klinkt als een veel te mooi woord voor zoiets ergs!”
Het verhaal van Anne Frank
Even later zitten we met zijn vijven 20 minuten lang naar een documentaire over Anne Frank te kijken. Hierin zien we Anne als een gewoon meisje, net als mijn twee dochters van 11 en 15. We zien hoe ze opgroeide met haar vader, moeder en zus, hoe ze uitstapjes maakte naar het strand en naar school ging. Maar ook hoe haar vrijheid steeds verder werd ingeperkt en ze van Duitsland moest vluchten naar Nederland. Net zoals er nu mensen uit oorlogsgebieden naar Nederland vluchten dus.
Nog later duikt ze met haar gezin en wat andere mensen onder in het Achterhuis. Hoe moet het geweest zijn om dag in, dag uit zo in angst te leven, stilletjes, met de irritaties die bij het leven op elkaars lip horen? Geen van de kinderen vraagt of we niet eens verder kunnen lopen. Terwijl we de documentaire helemaal uit kijken, kruipt mijn jongste dochter steeds dichter tegen me aan. Wat ontzettend verdrietig dat Anne nog wel op de radio heeft gehoord dat de bevrijders eraan kwamen, maar toch nog is verraden, opgepakt, naar een kamp gebracht en gestorven. Het is een bekend verhaal, en toch lopen we geschokt verder door het museum.
We zijn stil geworden. Maar af en toe stoten we elkaar aan. “Moet je voelen: dit is een stukje van een bom. Zo zwaar! En dit is nog maar een klein stukje…”
Blauwe gedeelte van het bevrijdingsmuseum
Terwijl we het blauwe gedeelte in lopen, wordt er af en toe troostend geknuffeld. Misschien niet het eerste waar je aan denkt bij een leuk weekendje weg, maar wel ontzettend waardevol. Er zullen dit weekend nog genoeg luchtige momenten volgen. Dit is een moment van bewustwording, bezinning en verbinding.
Ook het verhaal van de bevrijding kent helaas veel slachtoffers. We komen meer te weten over de Waaloversteek en operatie Market Garden, waarover we in een zaal bij de ingang ook al een film hebben bekeken. Onvoorstelbaar hoeveel vliegtuigen en manschappen hierbij betrokken waren! De hele operatie is stap voor stap in beeld gebracht in een maquette van de regio waarin Berg en Dal zich bevindt.
Groene gedeelte van het bevrijdingsmuseum
Dan staan we, na al die duisternis, in een ruimte die opvallend licht is. Het is de grote, witte parachute die het buitenaanzicht van het Nationaal Bevrijdingsmuseum bepaalt. De somberheid van al die namen van gevallenen die hier te lezen zijn, wordt gecombineerd met het groen van planten en kransen, het licht in de koepel en het blauw van de kaartjes die bezoekers kunnen beschrijven en in de wensboom kunnen hangen. Logisch dat ‘nooit meer oorlog’ een wens is die vaak wordt opgeschreven.
Ook is hier vlakbij het museumcafé, waar je bij mooi weer buiten kunt zitten en kunt uitkijken over het groene, golvende landschap van Berg en Dal. Een fijne plek om even bij te komen van alle indrukken.
Bezoekersinformatie Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945
Wil je het Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945 ook bezoeken? Je vindt alle actuele bezoekersinformatie op de website van het bevrijdingsmuseum. Er is ook een wandeling van 6 kilometer uitgezet waarbij je het museum (het startpunt van de wandeling) en het landschap van Berg en dal combineert met een bezoek aan de Canadese begraafplaats hier vlakbij. Na ons bezoek ben ik van mening dat elke Nederlander dit museum eigenlijk een keer zou moeten bezoeken.
En heb je de video van ons weekendje Berg en Dal al gezien?
Wij bezochten het Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945 in samenwerking met Regio Arnhem-Nijmegen.
Deze blogpost kan affiliatelinks bevatten. Als jij via zo’n link iets koopt of boekt, krijg ik een kleine vergoeding. Dit gebeurt anoniem en kost jou niets extra’s. Samenwerkingen en affiliatelinks stellen mij in staat om deze website te onderhouden en jou van informatie te blijven voorzien. Meer hierover lees je in mijn disclaimer/privacyverklaring.
