hongarije paarden manege

Ruiters en paarden in Hongarije: de cowboys van de poesta

Ik ben nooit een paardenmeisje geweest. Als ik bij vriendinnetjes kwam spelen, keek ik altijd met verbazing naar hun muren, die vol hingen met paardenposters. Ik had er helemaal niks mee! Toch hoopte ik toen ik voor het eerst naar Hongarije ging vooral dat ik de dressuurkunsten van de csikós te zien zou krijgen. Want paardrijden zit zo diep geworteld in de Hongaarse cultuur, dat een bezoek aan Hongarije zonder paarden eigenlijk niet compleet is.

Hongaarse cowboys

Lange tijd waren ruiters en het gedisciplineerde Nonius-paardenras de grote kracht van de Hongaren. De Hongaarse csikós waren militairen die het zonder vuurwapens en zelfs zonder zadel opnamen tegen hun Ottomaanse bezetters. Hun paardendressuur was niet bedoeld voor de sier, maar om gevechten op de open vlakte van de Hongaarse poesta te overleven.

Knallen en liggen

Zo lieten ze met het knallen van hun zwepen de paarden wennen aan het geluid van geweerschoten, zodat ze niet zouden schrikken. Misschien zouden ze hun tegenstanders zelfs afschrikken als die door het geluid dachten dat de csikós geweren hadden.

Paarden in Hongarije

Een andere manier om de vijand om de tuin te leiden, was het laten liggen van de paarden. Staand waren ze al van verre te zien op vlakke poesta. Zo waren ze wel een heel makkelijk doelwit. Dat werd een stuk minder als ze gingen liggen.

Paarden in Hongarije

De Hongaarse post

Ook de Hongaarse Big 5 of Poesta-5 (één ruiter die staand op twee paarden drie andere paarden ment) vindt waarschijnlijk zijn oorsprong in gevechten, maar dan wel in de gevechten die verloren waren. Mogelijk werd deze manier van rijden (de Hongaarse post of pusztaötös) gebruikt om paarden mee te nemen waarvan de ruiters waren gesneuveld.

Nadat de Ottomaanse bezetting voorbij was, bleven de csikós. Op de dunbevolkte poesta bleven de unieke tradities van de oorspronkelijk als nomadische veedrijvers levende bewoners bewaard. Ze hadden hun eigen gerechten, hun eigen traditionele kleding (met zweep) en er zijn ontelbaar veel liedjes over deze Hongaarse cowboys. Behalve de csikós en hun paarden leefden er ook juhász (schaapherders), kanász (varkenshoeders) en gulyás (rundveehouders) op de poesta. Nog steeds leven hun tradities voort, bijvoorbeeld tijdens het jaarlijkse ruiterfeest Hortobágyi Lovasnapok. Maar er zijn ook csikós die het hele jaar door hun kunsten vertonen. Met een stoïcijns gezicht laten ze paarden dingen doen die ik nog nooit een paard had zien doen. Het was tijdens een van die demonstraties dat zelfs ik – voor het eerst – ademloos naar een paard stond te kijken.

Paarden in Hongarije
Een paard dat gaat zitten en een pootje of beter gezegd een been geeft. Die blik in zijn ogen! Wat zou-ie er zelf van vinden?

Beroemde Hongaarse paardenstallen

De traditionele Hongaarse ruiterkunsten worden in ere gehouden in rijstallen op de poesta. Daar worden paarden gefokt en demonstraties en rijlessen gegeven. De beroemdste paardenfokkerij van Hongarije is de Hortobágy Mátastoeterij (Máta Stud), maar ik bracht een bezoekje aan Dávid Lovastanya  in Nádudvar.

Daar worden verschillende paardenshows voor gasten verzorgd. Zonder traditionele blauwe kleding, maar met een demonstratie van de manier waarop paarden hier worden geleid: zonder dwang, zonder zadel en zonder teugels. Puur door met het paard mee te lopen en vooral mee te voelen, kan David met het paard voetballen en zelfs (zachtjes) aan zijn staart trekken om hem achteruit te laten lopen – iets waarvoor je normaal gesproken meteen een hoef in je gezicht zou krijgen. Ik mag dan geen paardenliefhebber zijn, maar die vertrouwensband tussen mens en dier was erg mooi om te zien.

Paarden in Hongarije
Als je zulke blikken van verstandhouding met je paard kunt uitwisselen…
Paarden in Hongarije
…kun je samen voetballen…
Paarden in Hongarije
…en mag je zelfs dit doen.

Zelf paardrijden op de Hongaarse poesta

Als je van paardrijden houdt, wil je misschien wel zelf komen rijden in Hongarije. Lees dan zeker ook even deze blogpost van Henriëtte Bokslag over paardrijden in Hongarije. Hoef je net als ik niet zo nodig in het zadel te kruipen, dan kun je altijd nog kiezen voor een huifkartocht over de Hongaarse poesta in nationaal park Hortobagy. Dan kun je meteen een bezoekje brengen aan de grootste kudde Przewalskipaarden ter wereld in het dierenpark.

Paarden in Hongarije

Met al deze paarden was mijn reis naar de Hongaarse poesta helemaal compleet.

Je ziet ze ook terug in deze video van mijn reis naar Hongarije.

Ik werd uitgenodigd om Hongarije te bezoeken voor mijn blog.

Deze blogpost kan affiliatelinks bevatten. Als jij via zo’n link iets koopt of boekt, krijg ik een kleine vergoeding. Dit gebeurt anoniem en kost jou niets extra’s. Samenwerkingen en affiliatelinks stellen mij in staat om deze website te onderhouden en jou van informatie te blijven voorzien. Meer hierover lees je in mijn disclaimer/privacyverklaring.

Sandra van Bijsterveld
Sandra van Bijsterveld

Leuk dat je er bent! Mijn naam is Sandra van Bijsterveld. Na mijn studie Slavische talen (ik koos naast Russisch ook Tsjechisch en Bulgaars) werd ik vertaler en tekstschrijver. In 2013 begon ik met bloggen en inmiddels doe ik dat fulltime. Op Stralend Hongarije deel ik mijn persoonlijke ervaringen en tips voor een vakantie in Hongarije met je. Op andere websites blog ik over onze vakanties in Polen, Kroatië, Slovenië, Tsjechië, Servië en Letland.

2 reacties

  1. Wat een ontzettend leuk blog Sandra over de Hongaarse paarden en de geschiedenis. Leuk om te lezen ook dat je de passie en kracht tussen mens en dier zo mooi vond. Bedankt en leuk ook dat je mij tipt Sandra, dankjewel!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ik ga akkoord met het privacybeleid.